piëta

In een crematorium in Amersfoort zag ik dit manshoge houten beeld. Ruw gezaagd uit één stuk boomstam. Er was geen bordje bij met de titel en de naam van de maker.

Een levende boom is natuurlijk boven alles te prefereren, maar ik ga er even vanuit dat deze boom om goede redenen is omgezaagd en dan is een tweede leven als beeld, als dít beeld schitterend. Een man torst een vrouw? Of een vrouw strengelt zich om een man?

Een paar weken later kreeg ik toevallig een boek onder ogen waarin ik het beeld herkende. Het is van Emile van der Kruk en is getiteld Omgekeerde Piëta. We kennen de Piëta als beeld van de liggende dode Christus bij Maria op schoot. (Hoewel Vincent van Gogh in zijn geschilderde Piëta de dode behoorlijk rechtop laat zitten.) De compassie van de nabestaande gaat uit naar de dode. Of komt die compassie van de beschouwer?

Emile van der Kruk werkt met hetzelfde gereedschap waarmee bomen worden omgezaagd: de kettingzaag. Met dit weinig subtiele gereedschap geeft hij een stuk boomstam een nieuw leven vol detail en fijngevoeligheid. Hij maakt erg mooie beelden. Maar wat mij bij dit beeld blijft bezighouden, is wat Emile van der Kruk bedoelt met ‘omgekeerde piëta’. Is het de nabestaande die compassie krijgt? En dan: wie is wie in dit imposante, intrigerende beeld?