het stedelijk en zijn communicatie

Het is me nog niet gelukt het vernieuwde Stedelijk Museum te bezoeken. Lange rijen buiten én binnen voor de kassa’s. Daarvoor heb ik geen geduld. Afwachten dan maar. Intussen zijn in de media de grafische uitingen te zien waarmee het Stedelijk communiceert. Advertenties in de krant en een website – een huisstijl.

Grafische vormgeving is een toegepaste kunstvorm. Dat wil zeggen dat hij dienstbaar is aan het doel: communicatie. Hoe maak ik een beeld dat de informatie prettig overbrengt, en welk concept verbindt de verschillende uitingsvormen, van briefpapier tot website tot een opvallend herkenbaar geheel? Maar dat is niet alles. Naast een aangename informatie overdracht kan een verrassend concept ervoor zorgen dat de kijker, de lezer, kortom de informatie-vergaarder geboeid raakt en dat langere tijd blijft.

Terug naar het Stedelijk. Het ontwerpersduo Mevis & van Deursen heeft de huisstijl ontwikkeld. Ze waren niet de eerste keus. Al in 2008 koos een vakjury, ingesteld door de toenmalige directeur Gijs van Tuyl de Franse ontwerper Pierre di Sciullo uit meerdere presentaties waaronder ook die van Mevis & Van Deursen. De vakjury was vol lof over di Sciullo. In navolging van Sandberg zou hij met unieke typografie het museum de wereld in helpen.

Maar in 2010 besliste de nieuwe directeur Ann Goldstein anders. De al flink ver gevorderde di Sciullo werd afgekocht en de opdracht ging naar Mevis & Van Deursen. Op de nieuwe website kunt u de wetenswaardigheden wat betreft het ontwerpersduo en de huisstijl lezen.

De huisstijl moet refereren aan de periode na de oorlog toen Willem Sandberg als vormgever en directeur van het museum vernieuwend te werk ging en aan Wim Crouwel die in de jaren zestig tot en met tachtig de identiteit van het museum met eigenzinnige grote typografische gebaren bepaalde.
Wat de vakjury in 2008 dapper beoogde is danig mislukt. In mijn ogen is de huisstijl onbeholpen, onevenwichtig en chaotisch en doet hij in niets denken aan het grote gevoel voor compositie, typografie en kleurgevoel van zowel Sandberg als Crouwel.

De onnatuurlijk in een S-vorm geforceerde karakters die samen de naam STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM vormen, maken dat de letters lijken te dansen voor je ogen. Die twee verticale lijnen ernaast lijken iets af te bakenen maar wat precies weten we niet zodat ze er maar en beetje doelloos bij hangen. Dit is geen dienstbaar ontwerp maar een onleesbare en onbeholpen poging van een amateur die voor het eerst met een computerprogramma werkt waarmee je zo leuk letters langs een gebogen lijn kunt zetten.

De site ziet er uit alsof hij begin jaren negentig is gemaakt. Ook dit oogt een beetje als doe-het-zelf werk. Net als in de onoverzichtelijke advertenties een achtergrondkleur die doet denken aan vergeeld papier. En ook hier de twee verticale lijnen waarop nu de S en de M balanceren. Koppen als magere chocoladeletters en wat verloren foto's. Geen structuur, geen houvast, geen compositie. En het lettertype Union blijkt niet geschikt voor digitaal gebruik, zie de vieze rafelrandjes aan de letters.

Is dit nou representatief voor ons ooit internationaal in hoog aanzien staande Stedelijk Museum? Vergelijkt u de site van het Stedelijk eens met die van Tate of het Guggenheim Daar kun je ronddwalen alsof je in het museum bent, ruiken aan de kunst.
Ik hoop maar dat een fysiek bezoek aan het museum vrolijker stemt.